Meditasyon binlerce senedir mevcud bir uygulamadır. Bütün büyük dinlerde ve spiritüel geleneklerde bulunur ve bütün kültürlerden ve geçmişlerden insanoğlu tarafınca uygulanır.
Birçok değişik meditasyon uygulaması türü vardır, sadece tüm bunlar ortak bir hedefi paylaşır: Zihni sakinleştirmek ve farkındalığı şimdiki ana getirmek. Meditasyon stresi azaltmaya, odaklanmayı iyileştirmeye ve rahatlamayı teşvik etmeye destek olabilir. Ek olarak farkındalığı, şefkati ve yaratıcılığı artırmaya da destek olabilir.
Meditasyonun zamanı uzun ve karmaşıktır, sadece iki ana döneme ayrılabilir: Antik ve çağdaş.
Antik Tarih
Meditasyon uygulamalarına dair en eski kanıtlar İndus Vadisi Medeniyeti’na (MÖ 3300-1300) kadar uzanır. Bu uygarlıkta meditasyon, tanrısal olanla irtibat kurmanın bir yolu olarak uygulanıyordu.
Meditasyon tatbik eden öteki erken medeniyetler içinde Çin, Hindistan ve Mısır yer alır. Çin’de meditasyon, psikolojik aydınlanmaya ulaşmanın bir yolu olarak uygulanıyordu. Hindistan’da meditasyon, tekrar doğuş döngüsünden kurtulmanın bir yolu olarak uygulanıyordu. Ve Mısır’da meditasyon, tanrılarla irtibat kurmanın bir yolu olarak uygulanıyordu.
Bu erken meditasyon uygulamalarının tüm bunlar, meditasyon yöntemiyle erişilebilen daha yüksek bir güç ya da gerçeklik olduğuna dair inanca dayanıyordu. Ek olarak, meditasyonun aydınlanma ya da reha durumuna yol açabileceği inancını da paylaşıyorlardı.
Çağdaş Tarih
Meditasyon uygulamaları 19. yüzyılda Batı’ya yayılmaya başladı. Bu kısmen Swami Vivekananda ve Paramahansa Yogananda şeklinde Hintli spiritüel öğretmenlerin faaliyetlerinden kaynaklanıyordu.
20. yüzyılda meditasyon uygulamaları Batı’da yayılmaya devam etti. Bu kısmen Carl Jung ve Herbert Benson şeklinde Batılı psikologların faaliyetlerinden kaynaklanıyordu.
Günümüzde meditasyon her kültürden ve geçmişten insan tarafınca uygulanmaktadır. Stres azaltma, odaklanmayı geliştirme ve psikolojik inkişaf şeklinde muhtelif amaçlar için kullanılır.
Sual & Yanıt
Meditasyon uygulamalarının değişik türleri nedir?
Meditasyon uygulamalarının pek oldukca değişik türü vardır sadece en yaygın olanlarından bazıları şunlardır:
- Farkındalık meditasyonu
- Transandantal meditasyon
- Vipassana meditasyonu
- Zen meditasyonu
- Kundalini yoga
Meditasyonun yararları nedir?
Meditasyonun birçok faydası olduğu gösterilmiştir, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Azaltılmış stres
- Geliştirilmiş odaklama
- Artan gevşeme
- Artan farkındalık
- Geliştirilmiş şefkat
- Artan yaratıcılık
Meditasyon yapmayı iyi mi öğrenebilirim?
Meditasyon öğrenmenin birçok değişik yolu vardır. Yöresel topluluğunuzda meditasyon dersleri bulabilir ya da çevrimiçi meditasyon öğrenebilirsiniz. Ek olarak meditasyon ile alakalı birçok kitap ve kaynak da mevcuttur.
Meditasyonun riskleri nedir?
Meditasyonla ilişkili malum bir risk yoktur. Sadece, herhangi bir ruh sağlığı sorununuz var ise, meditasyon uygulamasına başlamadan ilkin doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.
| Budizm | Meditasyon |
|---|---|
| Tarih | Dikkatlilik |
| Maneviyat |
II. Antik Uygarlıklarda Meditasyon
Meditasyon binlerce senedir muhtelif biçimlerde uygulanmaktadır. Meditasyonun en eski kanıtı, günümüzde Pakistan ve kuzeybatı Hindistan’da bulunan İndus Vadisi Medeniyeti’na (MÖ 3300-1300) dayanmaktadır.
İndus Vadisi Medeniyeti’nda meditasyon, tanrısal olanla irtibat kurmanın ve psikolojik aydınlanmaya ulaşmanın bir yolu olarak uygulanıyordu. Meditasyon uygulaması Çin, Mısır, Yunanistan ve Roma şeklinde öteki antik uygarlıklarda da yaygındı.
Çin geleneğinde meditasyona “chan” ya da “dhyana” denir. Basit bir pozisyonda oturmayı ve zihni soluk ya da mantra şeklinde tek bir nesneye odaklamayı içeren bir uygulamadır.
Mısır geleneğinde meditasyona “tantra” denir. Zihni tanrısal olana odaklamayı ve psikolojik aydınlanmaya ulaşmak için görselleştirme tekniklerini kullanmayı içeren bir uygulamadır.
Yunan geleneğinde meditasyona “theoria” denir. Gerçekliğin ve tanrısal olanın doğası üstüne tefekkür etmeyi içeren bir uygulamadır.
Roma geleneğinde meditasyona “contemplatio” denir. Zihni mum alevi ya da çiçek şeklinde tek bir nesneye odaklamayı içeren bir uygulamadır.
Meditasyon uygulaması yüzyıllar süresince gelişmeye devam etti ve birçok değişik dini ve içsel anane tarafınca benimsendi. Günümüzde meditasyon, sağlıklarını, refahlarını ve içsel gelişimlerini iyileştirmenin bir yolu olarak her inançtan ve geçmişten insan tarafınca uygulanmaktadır.
III. Budizm’de Meditasyon
Budizm, MÖ 5. yüzyılda Hindistan’da ortaya çıkan bir din ve felsefedir. Budizm’in kurucusu, Buda olarak da malum Siddhartha Gautama’dır. Meditasyon, Budizm’de merkezi bir uygulamadır ve uygulayıcıların aydınlanmaya ulaşmasına destek olduğuna inanılır.
Budizm’de birçok değişik meditasyon uygulaması türü vardır, sadece tüm bunlar zihni sakinleştirme ve dikkati odaklama ortak hedefini paylaşır. Budizm’deki en yaygın meditasyon uygulamaları türlerinden bazıları şunlardır:
- Vipassana meditasyonu
- Zazen meditasyonu
- Mantra meditasyonu
- Tantra meditasyonu
Meditasyonun uygulayıcılar için stresi azaltma, odaklanmayı iyileştirme ve farkındalığı artırma şeklinde bir takım faydası olduğuna inanılmaktadır. Ek olarak psikolojik gelişme ve gelişimi desteklemeye de destek olabilir.
Budizm dünyanın birçok değişik ülkesine yayılmış ve meditasyon birçok kültürde popüler bir tatbik haline gelmiştir. Günümüzde meditasyon icra eden milyonlarca insan bulunmaktadır ve meditasyon icra eden insan sayısının her sene arttığı tahmin edilmektedir.
IV. Hinduizm’de Meditasyon
Meditasyon Hinduizm’de binlerce senedir uygulanmaktadır. Hindu metinlerinde meditasyona dair en eski referanslar MÖ 2. binyıla kadar uzanır. Upanişadlar’da meditasyon, tanrısal olanla birliğe ulaşmanın bir yolu olarak tanımlanır. Yoga üstüne eski Hint metinlerinden oluşan bir koleksiyon olan Yoga Sutraları da meditasyonu detaylı bir şekilde ele alır.
Hinduizm’de birçok değişik meditasyon uygulaması türü vardır. En yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
- Pranāyāma: Soluk kontrolü
- Dhāraṇā: Konsantrasyon
- Dhyāna: Meditasyon
- Samādhi: İlahi olanla birlik
Meditasyon çoğu zaman yoga ya da bhakti yoga şeklinde daha büyük bir psikolojik uygulamanın parçası olarak uygulanır. Meditasyonun zihni arındırmaya, konsantrasyonu iyileştirmeye ve refah ve sağlık duygusu yaratmaya destek olabileceğine inanılır.
Son yıllarda Batı’da meditasyona olan alaka giderek artıyor. Birçok birey meditasyonun stresi azaltmaya, odaklanmayı iyileştirmeye ve genel refahı desteklemeye destek olabileceğini keşfetti. Artık insanların meditasyon yapmayı öğrenmelerine destek olmak için kitaplar, DVD’ler ve çevrimiçi kurslar şeklinde bir takım kaynak mevcut.
V. Taoizm’de Meditasyon
Taoizm, naturel dünyayla ahenk içerisinde yaşamayı vurgulayan bir Çin felsefesi ve dinidir. Meditasyon, Taoizm’de merkezi bir uygulamadır ve uygulayıcıların balans ve sükünet durumuna ulaşmalarına destek olduğuna inanılır. Taoist meditasyon teknikleri çeşitlilik gösterir, sadece çoğu zaman nefese odaklanmayı ve zihni düşüncelerden arındırmayı ihtiva eder.
Taoist meditasyonun en eski kayıtları MÖ 4. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Taoizm’in temel metni olan Daodejing, meditasyona dair muhtelif referanslar ihtiva eder. Metin, meditasyonu “zihnin dinginliği” ve “Dao ile birlik” elde etmenin bir yolu olarak tanımlar.
MÖ 2. yüzyılda Taoist felsefeci Zhuangzi meditasyon ile alakalı kapsamlı yazılar yazdı. Meditasyonu “zihni boşaltmanın” ve “kaynağa dönmenin” bir yolu olarak tanımladı. Zhuangzi ek olarak meditasyonun uygulayıcıların ölümsüzlüğe ulaşmasına destek olabileceğine inanıyordu.
Yüzyıllar süresince Taoist meditasyon, imparatorlar, şairler ve sanatçılar dahil olmak suretiyle oldukca muhtelif insanoğlu tarafınca uygulanmıştır. Günümüzde Taoist meditasyon hala dünyanın dört bir tarafındaki birçok insan tarafınca uygulanmaktadır ve çoğunlukla rahatlamayı, stresi azaltmayı ve psikolojik gelişimi desteklemek için kullanılır.
II. Antik Uygarlıklarda Meditasyon
Meditasyon binlerce senedir muhtelif biçimlerde uygulanmaktadır. Meditasyonun en eski kanıtı, günümüzde Pakistan ve kuzeybatı Hindistan’da bulunan İndus Vadisi Medeniyeti’na (MÖ 3300-1300) dayanmaktadır.
İndus Vadisi Medeniyeti’nda meditasyon, tanrısal olanla irtibat kurmanın ve psikolojik aydınlanmaya ulaşmanın bir yolu olarak uygulanıyordu. Meditasyon uygulaması Mısır, Yunanistan ve Çin şeklinde öteki antik uygarlıklarda da yaygındı.
Hindu geleneğinde meditasyon, tanrısal olanla irtibat kurmanın ve tekrar doğuş döngüsünden (samsara) kurtulmanın bir yoludur. Meditasyon uygulaması, MÖ 5. yüzyılda Hindistan’da ortaya çıkan Budizm’in de merkezinde yer alır.
Budist geleneğinde meditasyon, farkındalığı, şefkati ve bilgeliği geliştirmenin bir yoludur. Meditasyon uygulaması, MÖ 6. yüzyılda Çin’de ortaya çıkan Taoizm’in de merkezinde yer alır.
Taoist geleneğinde meditasyon, naturel dünyayla ahenk sağlamanın ve iç huzuru geliştirmenin bir yoludur. Meditasyon uygulaması, MÖ 5. yüzyılda Çin’de ortaya çıkan Konfüçyüsçülük için de merkezi bir öneme haizdir.
Konfüçyus geleneğinde meditasyon, erdemi geliştirmenin ve doğruluk, iyilikseverlik ve bilgelik ilkelerine müsait hayata devam etmenin bir yoludur.
VII. İslam’da Meditasyon
Meditasyon İslam’da yüzyıllardır uygulanmaktadır ve bunu uygulamanın birçok değişik yolu vardır. İslam’daki en yaygın meditasyon biçimlerinden biri, Allah’nın isimlerini ya da öteki mukaddes kelimeleri tekrarlamayı içeren zikir olarak adlandırılır. Zikir bireysel olarak ya da öbek halinde uygulanabilir ve çoğu zaman bir ayin duanın parçası olarak yapılır. İslam’daki öteki meditasyon biçimleri içinde Kuran tefekkürü, tasavvuf uygulaması ve İslam felsefesinin incelenmesi yer alır.
Meditasyon, İslam içsel geleneğinin mühim bir parçası olarak kabul edilir ve uygulayıcıların Allah ile ve kendi iç benlikleriyle irtibat kurmasına destek olduğuna inanılır. Ek olarak sulh ve huzuru teşvik ettiğine ve insanların stres ve kaygıyı yenmesine destek olduğuna inanılır.
Son yıllarda Batı’daki Müslümanlar içinde meditasyona olan alaka giderek artmaktadır. Bunun bir sebebi de, kökleri Budist geleneklerine dayanan farkındalık meditasyonunun artan popülaritesidir. Farkındalık meditasyonu, şimdiki ana odaklanan bir meditasyon türüdür ve insanların stresi azaltmalarına, odaklanmalarını iyileştirmelerine ve şefkatlerini artırmalarına destek olduğuna inanılır.
Farkındalık meditasyonu İslam’da geleneksel bir meditasyon biçimi olmasa da, tekrar de İslami öğretilerle uyumludur. Aslına bakarsak, birçok Müslüman farkındalık meditasyonunun İslam’ı daha iyi anlamalarına ve Allah ile daha yakın bir bağ kurmalarına destek olabileceğine inanmaktadır.
Genel hatlarıyla, meditasyon bütün inançlardan insanlara yarar sağlayabilecek kıymetli bir uygulamadır. İnsanların stresi azaltmalarına, odaklanmalarını geliştirmelerine ve şefkatlerini artırmalarına destek olabilir. Ek olarak insanların iç benlikleriyle ve Allah ile irtibat kurmalarına destek olabilir. Meditasyon ile alakalı daha çok data edinmek istiyorsanız, çevrimiçi ve kütüphanelerde birçok kaynak mevcuttur.
Çağdaş Felsefede Meditasyon
Çağdaş felsefede meditasyonun zamanı karmaşa ve oldukca yönlüdür. Bu kısımda, çağdaş felsefede meditasyonun tarihli birtakım mühim gelişmelere dair kısa bir genel bakış sunacağız.
Meditasyon ile alakalı yazan en eski ve en müessir filozoflardan biri René Descartes’tı. Meditations on First Philosophy isminde eserinde Descartes, meditasyonun kişilik ve dünya ile alakalı data edinmek için lüzumlu bir çalgı bulunduğunu savunur. Şöyleki yazar: “Meditasyon gerçeğe ulaşmanın tek yoludur, bundan dolayı başkalarından miras aldığımız önyargılardan ve görüşlerden kurtulmanın tek yoludur.”
Descartes’ın meditasyon görüşü sonrasında Baruch Spinoza ve Gottfried Leibniz şeklinde filozoflar tarafınca geliştirildi. Örnek olarak Spinoza, meditasyonun gerçekliğin doğasını direkt kavrayabileceğimiz entelektüel sezgi durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu. Öte taraftan Leibniz, meditasyonun kendi zihnimizin ve çevremizdeki dünyanın doğası üstüne düşünebileceğimiz entelektüel tefekkür durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu.
19. yüzyılda Friedrich Nietzsche ve Søren Kierkegaard şeklinde filozoflar da meditasyon ile alakalı kapsamlı yazılar yazdılar. Örnek olarak Nietzsche, meditasyonun “amor fati” ya da alınyazısı sevgisi durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu. “Beni mahvetmeyen şey beni daha kuvvetli kılar.” diye yazdı. Öte taraftan Kierkegaard, meditasyonun “varoluşsal umutsuzluk” durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu. “Umutsuzluk labirentinden çıkmanın tek yolu, kendin inşa ettiğin duvardaki kapıyı bulmaktır.” diye yazdı.
20. yüzyılda Edmund Husserl ve Martin Heidegger şeklinde filozoflar meditasyon ile alakalı yazma geleneğini sürdürdüler. Örnek olarak Husserl, meditasyonun günlük inançlarımızı ve varsayımlarımızı bir kenara bırakıp deneyimin saf fenomenlerine odaklanabileceğimiz bir “fenomenolojik indirgeme” durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu. Öte taraftan Heidegger, meditasyonun mevcudiyet ve varoluş arasındaki ayrım üstüne düşünebileceğimiz bir “ontolojik ayrım” durumuna ulaşmanın bir yolu bulunduğunu savundu.
Çağdaş felsefede meditasyonun zamanı varlıklı ve karmaşıktır. Bu, benliğin, dünyanın ve ikisi arasındaki birlikteliğin doğasını araştıran filozofların tarihidir. Bu, gerçekliğin doğasını ve içerisindeki yerimizi anlamaya çalışan filozofların tarihidir.
IX. Psikolojide Meditasyon
Psikolojide meditasyonun zamanı nispeten yenidir, meditasyon üstüne meydana getirilen incelemelerin bir çok son yıllarda yapılmıştır. Sadece, birçok değişik kültürde meditasyon uygulamalarının uzun bir geçmişi vardır ve meditasyonun antik Yunan ve Roma’da uygulanmış olabileceğine dair birtakım kanıtlar vardır.
19. yüzyılda Batı’da meditasyona olan alaka artıyordu ve birçok Batılı psikolog meditasyonun zihin ve gövde üstündeki etkilerini incelemeye başladı. Meditasyonu inceleyen ilk psikologlardan biri, The Varieties of Religious Experience (1902) isminde kitabında meditasyonla alakalı kendi deneyimlerini yazan William James’ti. James, meditasyonun ruh sağlığı üstünde pozitif bir tesiri olabileceğini savundu ve muhtelif ruhsal bozuklukları tedavi etmek için kullanılabileceğini öne sürdü.
20. yüzyılda, meditasyonun beyin üstündeki tesirleri üstüne giderek artan bir inceleme grubu vardı. Bu inceleme, meditasyonun dikkat, planlama ve karar verme ile ilişkili olan prefrontal kortekste artan aktivite de dahil olmak suretiyle beyin aktivitesinde değişikliklere yol açabileceğini göstermiştir. Meditasyonun ek olarak tehlike ve endişe ile ilişkili olan amigdaladaki aktiviteyi azalttığı gösterilmiştir.
Günümüzde meditasyon, endişe, depresyon ve stres şeklinde muhtelif ruh sağlığı sorunları için giderek daha çok terapötik müdahale olarak kullanılıyor. Ek olarak meditasyonun dikkat ve bellek şeklinde bilişsel işlevleri iyileştirmeye destek olabileceğine dair birtakım kanıtlar da var.
S: Meditasyon nelerdir?
C: Meditasyon, kişinin zihnini ya da farkındalığını sakinlik, odaklanma ya da yüksek farkındalık durumuna ulaşmak için eğittiği bir uygulamadır.
S: Meditasyonun yararları nedir?
C: Meditasyonun hem fizyolojik bununla birlikte psikolojik sıhhat açısından stresi azaltma, uykuyu iyileştirme, ruh halini iyileştirme ve yaratıcılığı artırma şeklinde birçok faydası olduğu gösterilmiştir.
S: Meditasyona iyi mi başlayabilirim?
A: Meditasyon yapmanın birçok değişik yolu vardır ve başlamanın en iyi yolu sizin için işe yarayan bir metot bulmaktır. Birtakım popüler yöntemler içinde farkındalık meditasyonu, transandantal meditasyon ve yoga nidra bulunur.
0 Yorum